Yaklaşık 1600 yıllık geçmişiyle İstanbul’un tarihi yarımada içerisinde bulunan en eski su yapılarından biri olan Şerefiye Sarnıcı’nın, bir yapım kitabesi bulunmamakla birlikte mimari özelliklerinden yola çıkılarak 2.Theodosius (408 - 450) döneminde, Belgrad Ormanı ve civarındaki su kaynaklarından Bozdoğan Kemeri (Valens Su Kemeri) vasıtasıyla su depolamasını amacıyla yapıldığı öngörülmektedir. 

Şerefiye Sarnıcı adını, Osmanlı döneminde bulunduğu mahalleden almıştır. Sarnıcın üzerine 1800’lerin sonu, 1900’lerin başında yapıldığı düşünülen ve 1912’de İstanbul Şehremaneti Binası olarak kullanılan Arif Paşa Konağı inşa edilmiştir. Bu bina 1930 - 1984 tarihleri arasında İstanbul Belediye Hizmet Binası, ardından Eminönü Belediye Binası olarak hizmet vermiştir. 2010 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, Eminönü Belediyesi binasının ek kısımlarının yıkımı gerçekleştirilmiş, tarihi yapıya zarar vermeden binanın altında kalan, yakın zamana kadar pek bilinmeyen Şerefiye Sarnıcı ortaya çıkarılmıştır.

360° Projection Mapping Teknolojisi ve Artırılmış Gerçeklik ile Müze Deneyimi 

Müzeler toplumun bellekleridir. Her müze kültürel, tarihsel ve sosyolojik bir hikâye anlatır. Ziyaretçilerin bu hikâyeyi tüm duyuları ile hissederek deneyimlemesi çağdaş müzecilik anlayışının temelini oluşturuyor. Teknolojik gelişim kitlesel ve bireysel iletişim araçlarını değiştirdiği gibi iletişim formlarını da değiştiriyor. Sergileme yöntemlerinde yenilikçi yaklaşımlar ortaya çıkıyor, sanatçıların ve tasarımcıların yaratıcı sınırlarını genişletmelerine olanak sağlanıyor. Bu da izleyiciye kendi deneyimiyle bir parçası olabileceği muazzam bir iletişim alanı yaratıyor. Bir sergileme yöntemi olarak 360° Projection Mapping eserle ziyaretçi arasındaki ilişkiyi derinleştirmek, bireysel deneyime dönüştürmek ve müzelerdeki sergileme yöntemlerini ileriye taşımak gibi avantajlar sunuyor. 

Project İstanbul ekibi ilk etapta mekanın tüm yüzeylerini 360 olarak üç boyutlu simüle etti ve sanal olarak oluşturulan bu ortam üzerinde sütunlar dahil her bir yüzeye ait haritalamalar yaptı. Toplamda 20.000 piksel büyüklüğünde bir alan için gerçek çözünürlüklerde görüntü hazırlıklarına başladı. Senaryo ve storyboard çalışmaları ardından, doğru ışık ve kontrast öğelerini hesaplayarak, 3 boyutlu animasyonlar ve özel eklentiler ile mekanın kendi formunu ve derinlik algısını ortaya çıkartmaya odaklanıldı. Project İstanbul’un tüm bu çalışmalarla yakalamak istediği etki; ziyaretçilerin izlemiş oldukları hikayenin içine girerken bir yandan bulundukları ortamın ihtişamından etkilenmeleri ve mekanın tarihi dokusunun eşsiz etkisinin kaybetmeden bu deneyimi yaşamalarıydı. Bu nedenle kullanılan yazılıma dair ışık yapıları birçok kez yön değiştirdi. 

Şerefiye Sarnıcı Mapping Alt Yapı Kurulumu -Immersive Müze Uygulaması 

Daha önce yapılmamış, örneği olmayan bir 360° Projection Mapping uygulamasını ilk kez Şerefiye Sarnıcı içerisinde kullandık. Bu entegrasyonu gerçekleştirirken 1600 yıllık tarihi dokuya zarar vermezken, 1200 m2 tarihi doku yüzeyini dev bir ekrana dönüştürmek için dört adet 6 metre yüksekliğinde 11 metre genişliğinde truss sistemi ile her biri ayrı yükseklik ve genişlikte olan 16 adet sehpa yardımıyla cihazlarımızı yerleştirdik. Bu uygulama sırasında yapıya hiçbir müdahalede bulunmadık. Yapının zeminine ağırlık vermemek için 3 cm kalınlığında her bir truss ayağına kauçuk monte edildi. Tek bir vida dahi kullanmadık. Trussların kendi içerisinde mukavemetlerini sağlayabilmek adına, outdoor rüzgar hesaplamaları yapılarak oluşabilecek deprem ve benzeri etkenlere karşı önlemlerimizi almış olduk. 

Türkiye’nin ilk, dünyanın da en eski kendi 360 derece projection mapping sistemine sahip olan yapısı Şerefiye Sarnıcı, teknolojiyi tarih ile buluşturmaya devam ediyor. Sarnıçta her saat başı yapılan, mekânın tarihine odaklanan mapping gösterisi global ölçekte de ödüllerle onurlandırılıyor. 

İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketlerinden Kültür A.Ş. ve TUCE Investment iş birliği ile Şerefiye Sarnıcı’nda başlatılan Mapping gösterisi, dünyanın dört bir yanından yaratıcı projeleri değerlendiren ve onurlandıran Amerika merkezli ödül programı MUSE Award ile ödüllendirildi. 

Şerefiye Sarnıcı 360 Derece Projectıon Mappıng Projesi Hakkında

2. Theodosius (428 - 450) döneminde yapılan ve İstanbul’un en eski sarnıçlarından olan Şerifiye Sarnıcı’nda benzersiz bir “deneyim projesi” yaratmak için İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştirak şirketlerinden Kültür A.Ş, proje partneri TUCE Investment ve medya prodüksiyon şirketi Project İstanbul ile bir araya geldi. 

Projenin başlıca amaçları arasında ziyaretçilerin; 
- Mekân algısını üç boyutlu deneyimleyebilmesi
- Yapı ile etkileşime girebilmeleri
- Ve İstanbul’un su kültürünün izini sürebilmeleri yer alıyordu. 

5 ana bölümden (Giriş, İstanbul’un su yolları, Bizans Dönemi, Osmanlı Dönemi, Cumhuriyet Dönemi) oluşan Şerefiye Sarnıcı 360 derece projeksiyon mapping senaryosu toplamda 10 dakikayı geçmeyecek bir deneyim imkânı sunacak şekilde kurgulandı. 

Projenin ilk 90 günü, ortalama her hafta tüm ekipler bir araya gelerek proje süreci yönetildi. En önemli konu 1.600 yıllık bu tarihi dokuya zarar vermemekti ve proje içerisinde yapıya tek bir çivi bile çakılmadı. %100 nem oranına sahip olan ortam koşullarında elektronik cihazları korumak için ise özel kabinler üretildi. 

Görsel çalışmaların başlangıcında, Sarnıcın tarihi hikayesi kreatif tasarıma ilham olurken diğer yandan proje lokasyonunun tamamı 3 boyutlu modellendi, tüm duvar ve sütunlar haritalandı. 3 boyutlu animasyonlar ve özel efektlerle mekânda benzersiz bir deneyim sunan derinlik algısı ortaya çıkarıldı. Ziyaretçiyi etkisi altına alan ve mekanın tüm başından geçenleri sunan bir deneyim hazırlandı. Proje için tam 32 kişilik bir ekip, 160 günün üzerinde bir çalışma gerçekleştirdi.

Ağustos 2021 tarihinde ziyaretçilerin beğenisine sunulan bu proje hala aktif ve ziyaretçilerini bekliyor.

Şerefiye Sarnıcı 360 Derece Projection Mapping Projesi Künyesi

Proje Sahibi: İBB ve iştiraklerinden Kültür A.Ş. proje partneri TUCE Investment

Proje Direktörü: Burcu Övündür
Proje İçerik Sorumlusu: Melis Keskin 
Bilgi İşlem Müdürü: Sait Seven 
Operasyon Direktörü: Orçun Akkoyun 
Ses Ekibi: Astel Görüntü Sistemleri 
Çoklu Ekran Yönetimi: Visio Vox 
Elektrik Altyapı Ekibi: Tenax Mühendislik 
Görüntü Sistemleri: Astel Görüntü Sistemleri 
Truss Sistemleri: Argos Mühendislik 

Şerefiye Sarnıcı Yaratıcı Proje Ekibi
Proje Sahibi; Sanat Yönetmeni: Sinem Özcan 
Görsel Prodüksiyon / Visual Production: Project İstanbul 
Prodüktör / Producer: Cansu Ergin 
Sorumlu Prodüktör / Executive Producer: Birol Erdoğan 
Yaratıcı Direktör / Creative Director: Surhay Kılıç 
3D Sanatçısı / 3D Artist: Berk Polat 
3D Modelleme / 3D Modelling: Arda Özkanca 
Hareketli Grafik Tasarım / Motiong Graphics Designer: Murat Kılıç 
Müzik Tasarımı / Music Designer: Rammy Roo 
Ses Efektleri / Sound FX Tasarımı: Tuğrul Gültepe