Ya yıkılacak, ya yıkılacak!

Erdoğan Bayraktar... TOKİ’nin efsanevi eski başkanı. Bayraktar kentsel dönüşüm atılımı döneminin Çevre ve Şehircilik Bakanı oldu. (Kendi deyimiyle hükümetin ustalık kabinesine girmek en zoruydu.) Bakan Bayraktar Meclis’e getireceği yasayla vekillere hayli zor bir ocak ayı geçirtecek.İstanbul’un deprem korkusu malum. Ancak hazırlanan yasa taslağı bina sahiplerinin kafasını bayağı yoracak gibi. İstanbul’un yoğun sabah trafiğini aşıp dün sabah Bakan Bayraktar ile kahvaltı yaptık. Kahvaltının konusu Kentsel Dönüşüm Yasa Tasarısı’ydı. Van depreminin ardından hız kazanan çalışmalar epey vücut bulmuş. Artık hangi safhada kim ne yapacak belli. Tasarının en önemli noktası ise bir binanın depremde yıkılma riski varsa kesinlikle yıkılmaktan kurtulamayacak olması. Ya tatlı tatlı bina sahipleri yıkacak, olmazsa ‘devlet baba’ gelip yıkacak. Bu karar nasıl verilecek süreçleri aktaracağım ama önce bakanın sözlerine dönelim: “Almanya’dan epey röntgen cihazı getirdik. Tek tek binaları tarayacağız. Ücretsiz yapılacak bu. Bir heyetle üniversitelerle işbirliği halinde tarayacağız. Zaten kanunun ruhu o. Mühendis ve mimar odalarından da onay alacağız. Fakat asıl sorumlu ve kararın altındaki imza belediyeler aracılığı ve bizim onayımızla devlet tarafından olacak.” Peki kaynak nereden bulunacak? Bakan onu da esprili bir dille “O iş Bakan Ali Babacan’ın işi” şeklinde yanıtladı.

‘BİZDE GETTOLAŞMA SORUNİ BREZİLYA'YA ÇOK BENZİYORUZ’ 
Bu işi dünya nasıl yaptı? Bakan Bayraktar örnekleri sıralıyor: “İspanya, AB fonlarını kullandı. Ama onlarda kaçak yapılaşma yoktu. Bizim burada gettolaşma var. Mesela Armutlu’ya bakın Sivaslılar oturuyor. Rizeliler bir yerde gibi. Bu büyük sorun. Biz daha çok Brezilya ve Meksika’ya benziyoruz. Brezilya bu işe 200 milyar dolar ayırmış. Tüm ülke için ise 500 milyar dolara ihtiyaçları var.” Türkiye’nin projesinin en az 20 yıllık bir proje olacağını belirten Bakan Bayraktar “En önemli yerlerden başlayacağız. Düşünün İstanbul’da Zeytinburnu, Bahçelievler ve Bakırköy hattında 7.2’lik bir deprem olsa 110 bin daire yıkılır. Bu Erciş’in 4 katı anlamına geliyor” dedi. 

7 ÜZERİ İSTANBUL DEPREMİNDE NELER OLACAK?

• Sadece Fatih, Zeytinburnu ve Küçükçekmece ilçelerinde 14 bin bina yıkılacak.

• Zeytinburnu, Bahçelievler ve Bakırköy’de 110 bin konut yıkılacak.

• İstanbul genelinde 500 bin bina ağır hasar görecek.

• 50-100 bin kişi hayatını kaybedecek.

• 100 milyar dolarlık hasar oluşacak.

• 2 milyon kişi evsiz kalacak.

• 1.5 milyon kişi işsiz kalacak.

3'TE 2 SAÐLANMAZSA KAMULAŞTIRMA VAR
Yıkım için bina sahiplerine 1 ay ek süre verilecek. Bakan Bayraktar, riskli binada 3’te 2 çoğunluk sağlanamazsa ekspertiz değeri üzerinden kamulaştırma yapılacağını belirtti 

Gelelim Kentsel Dönüşüm Projesi’nin uygulama aşamasına…Riskli bölge Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek. Riskli binanın tespitini ise belediyeler ve bakanlık yapacak. Bakan Bayraktar süreci şöyle aktarıyor: “Biz burada vatandaş ister yıkar ister yıkmaz şartını kaldırıyoruz. Biz diyeceğiz ki biz geldik baktık bu bina depremde ayakta duramaz. O yüzden bu binayı yık. Bir süre vereceğiz. O süre içinde yıkmazsa yazılı olarak tebligat yapıp bir ay daha süre vereceğiz. Eğer yıkmaya başlamazsa bu işin amiri valilikler olacak ama yıkım işini belediyeler ve TOKİ yapacak. Toplam 5-6 ayı bulacak bir süreç olacak. Bu sefer de yıkım bedeli tapunun üzerine haciz olarak konacak. Halktan dirençle karşılaşmanın cezası hapse kadar gidecek. Vatandaş yıkım konusunda tamam. Ama benim param yok gel sen yık derse ona da kolaylık var. Yıkılınca kat mülkiyetli tapu hisseli arsa haline geliyor. O zaman vatandaş derse ki ben kendi yerimi değerlendireceğim. Hissedarlarla anlaşabilirler, satabilirler. Kat karşılığı hasılat paylaşımı yapabilirler. Anlaşma sağlanamazsa, biz nitelikli çoğunluğun anlaşma şartını getiriyoruz. Diyoruz ki ana gayrimenkulde 3'te 2 çoğunluk sağlandı. (Bugünkü yasa yüzde 100 mutabakat arıyor.) Anlaşanlar 3'te 1'in (anlaşmayı kabul etmeyenlerin) hisselerini açık artırmayla alabilecek. Almazlarsa Hazine değeri üzerinden hisseleri alacak. İnsanlar anlaşamazsa, 3'te 2 yakalanamazsa da o zaman acil kamulaştırmaya gideceğiz. Ekspertiz değerinden tabii ki...Yeter ki iş yürüsün.” 

MART'TA VAN'DA EN AZ 100 BİN KİŞİYE İŞ VAR
Bakan Bayraktar, mart sonu itibarıyla kentte ekonomik anlamda büyük bir hareketlilik yaşanacağını belirtti. Bayraktar şöyle konuştu: “100 bin kişi marttan itibaren Van'da inşaat sektöründe işbaşı yapacak. 20 yıl vadeli sabit fiyatlı faizsiz konut vereceğiz. Maliyetine bu evler satılacak. Hatta bu fiyatları Başbakan’ın maliyetin yüzde 30 altına indirme yetkisi de var.” Bayraktar Van’dan İstanbul'a valilik aracılığıyla 10 bin, kendi imkanları ile de 20 bin ailenin geldiğini söyledi.

ADIM ADIM DÖNÜŞÜM

• Riskli bölgeler Bakanlar Kurulu’nca açıklanacak. Ardından bakanlık ve belediyeler bölgedeki riskli yapıların belirlenmesini sağlayacak.

• Riskli binanın yıkımı için sahiplerine belirli bir süre verilecek. Süre dolduğunda yıkım yapılmamışsa 1 ay içinde yıkımı devlet yapacak.

• Binada 3’te 2 oranında uzlaşma sağlanırsa katılmayanların hisseleri açık artırmayla katılanlara satılacak.Alan çıkmazsa Hazine alacak.

• Bina sakinleri içinde 3’te 2 oranında yıkım yönünde uzlaşma sağlanmazsa TOKİ tarafından kamulaştırma veya acele kamulaştırma yapılacak.

• Anlaşma sağlayanlara geçici konut tahsisi veya kira yardımı yapılacak. Ayrıca bina sahiplerine yıkım masrafları borç kapsamında verilecek.

Kaynak: Habertürk Gazetesi

KAYNAK: İnşaat & Yatırım